İşçi hakları, İş Kanunu’na göre farklı ana başlıklarda incelenen bir konudur. Öncelikli olarak, işçinin çalışmasının karşılığını alabilmesi hakkı vardır. Alınan bu meblağ, işçinin ücret hakkıdır. İşçilerin, iş yerinde eşit bir şekilde muamele görmeleri de son derece önemlidir. Bunun yanı sıra; işçinin çalışma sürecindeki sağlığı ve güvenliği de işçi hakkı kapsamında değerlendirilir.

Çalışırken sahip olunan haklar olduğu gibi işten çıkarılan işçi hakları da vardır. Tazminat alma hakkı işten çıkan işçinin talep edebileceği bir haktır. İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden doğan birçok hak sayesinde işçilerin hak talep edebilmeleri mümkündür.

İşçi Haklarının Yasal Dayanakları ve İş Kanunu

İşçi hakları sayesinde işçi ve işveren arasındaki ilişkiler düzenlenir. Bu ilişkilerin belirlenmesi için bir takım temel unsurlar da vardır. İşveren ve çalışan arasındaki taahhüttü içeren hukuki belgeye verilen isim iş sözleşmesidir. Karşılıklı olarak; iş koşulları, maaş, tatil, çalışma saatleri, iş yeri kuralları gibi konular da iş sözleşmesinde belirtilerek anlaşmaya varılır. Bu sayede, iş ilişkileri de sağlam bir temel üstünde yürür.

İşçi hakları nelerdir? İşçi hakları, işçinin maaş, çalışma koşulları ve güvenliğini kapsayan unsurların bütünüdür. İşçinin işveren beklentilerini karşılaması ve her iki tarafın anlaşmazlıklarının çözülmesi ise yasal dayanaklarla mümkün olur. Bu dayanaklar; işçi hakları ve yükümlülükleri, iş güvenliği, işyeri güvenliği ve kuralları ve benzeri detayları kapsar.

İşten Çıkarılan İşçilerin Yasal Hakları

İşçilerin yasal hakları farklı açılardan ele alınabilir. İşveren ve işçi arasında imzalanan sözleşme gereği işçiye tanınan haklar sayesinde işçiler kolaylıkla haklarını savunur. Yasal olarak tanınan hakları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Kıdem Tazminatı
• İhbar Tazminatı
• Ücret alacağı
• Fazla mesai alacağı
• Yıllık izin ücret alacağı
• İşe iade davası açma 
• İş güvencesi tazminatları
• Sözleşme feshi

İşçiye tanınan yukarıdaki maddeler, iş feshi olması durumunda bile işçi haklarının korumasına yardımcı olur. Haklı ya da haksız bir sebeple işten çıkarılan işçi, iş sözleşmesinin feshedilmesiyle yukarıdaki haklara sahip olabilir.

İşten Çıkarılma Sürecinde İşçilerin İzlemesi Gereken Adımlar

İşten çıkarılan işçi hakları, işten çıkarılma sürecinde işçilerin izlemesi gereken adımlardan oluşur. İşten çıkarılan işçinin, çıkış bordrosu ve eğer varsa kıdem ile ihbar tazminatı bordrolarının hazırlanması gerekir. İş güvencesi kapsamında, işçiler kendini korumak adına birtakım hakları kullanabilirler. İşverenin işçiyi işten çıkarması, yasal çerçeveye uyacak şekilde olmalıdır.

İş feshi için bir neden gereklidir. Bu nedenin belirlenmesiyle, işçinin hakları sağlanacak şekilde iş çıkışı verilmelidir. İşçi, işverenden yazılı olarak uyarı alarak iş çıkışını kabul etmelidir. İşten çıkarılmadan önce ise çalışan işverenden bir açıklama talep edebilir. Aynı zamanda, işçinin işsizlik maaşı talep edebilmesi de mümkündür.

İşçilerin Tazminat ve Ücret Hakları

İşçi hakları arasında tazminat hakkı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi hakları yer alır. Kıdem tazminatı, işten çıkarılan işçinin alabileceği bir haktır. Ülkemizde, işçinin belli bir süreliğine aynı iş yerinde çalışmış olması, kıdem tazminatı alabilmesi için yeterlidir. İşveren tarafından işçinin haklı bir sebeple işten çıkarılması sonucunda, bu tazminatın ödenmesini gerektirir.

İşçi hakları nelerdir? Sorusuna yanıt olarak verilecek bir diğer hak, ihbar tazminatıdır. İşçinin iş mahkemesine başvurarak, haksız iş feshi durumunda, alabileceği tazminat modelidir. Tazminat hakkı gibi işe iade talebinde de bulunulabilmesi mümkündür.

İşten Çıkarılan İşçilerin İhbar Sürecindeki Hakları

İşten çıkarılan işçi hakları, işçinin yeniden iş bulma sürecinde de devam edebilir. İşçinin iş çıkışı verildikten sonra, ihbar süresi başlar. İhbar süresi içinde, işçi mesai saatleri içinde günde minimum iki saat iş arama izni kullanabilir. İşveren bu sebeple, çalışandan ücret kesintisi yapamaz. Eğer işçi isterse, iş arama izinlerini de birleştirebilir. İşçi işten çıkarılacağı güne kadar bu hakkı kullanabilir.

İşçinin kıdemine bağlı olarak, 2-8 hafta arasında değişiklik gösteren bir ihbar süresi vardır. Bu süreçte, kişi normal çalışma saatleriyle işine devam eder. İhbar sürecinde de işverenin ücret ödeme zorunluluğu vardır. Aynı şekilde, işçinin de iş yapma zorunluluğu devam eder.

İşçi Haklarını Koruma ve Savunma Yolları: Hukuki Destek ve Danışmanlık Hizmetleri

İşçi hakları koruma ve savunma yapılabilmesi adına, işçilerin sözleşmesini haklı olarak sonlandırabileceği halleri kullanmaları gerekir. Bu haklar, İş Kanunu’nun 24. Maddesinde yer alır. Bu kanuna göre, sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uygun olmayan durumlarda ve zorlayıcı nedenlerden iş sözleşmesi feshedilebilir.

Taşkın Hukuk ve Danışmanlık Ofisi üzerinden alacağınız hukuki destek hizmeti ile iş feshini haklı olarak nasıl sonlandırabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Bu durum, işten çıkarılan işçi hakları savunulması adına son derece önemlidir. Haklarınızı öğrenerek, haklı olarak iş feshini gerçekleştirebilirsiniz.